EHEC vücuda özellikle iyi temizlenmemiş sebze ve meyveler ve çiğ tüketilen süt ve süt ürünleriyle giriyor. Kan hücrelerinin parçalanmasına, böbrek süzme sitemlerinin bozulup tıkanmasına, sinir sisteminde bazı komplikasyonlara ve tıpta ‘Hemolitik Üremik Sendrom’ (HÜS) adı verilen ciddi, tehlikeli, ağır bir sağlık sorununa yol açıyor. Sendromun çok önemli komplikasyonları var ve bazen ölümle bile sonuçlanabiliyor.
EHEC salgını 3-4 hafta evvel Almanya’da başladı. Sonra da Danimarka, İsveç, İngiltere gibi ülkelere sıçradı. Son vaka, komşumuz Yunanistan’da görüldü. Bundan sonraki vakaların hangi ülkede çıkacağı bilinmiyor ama Allah korusun Türkiye’de ortaya çıkmayacağının hiçbir garantisi yok. Bu nedenle bilgilenmek, önlem almak şart. Bana göre ilk temel önlemler şunlar olmalı...
Ne yapmalıyız
* Mikrop daha ziyade sebze, meyvelerle bulaştığına göre ilk işimiz evimize giren her türlü meyve ve sebzeyi iyice yıkamadan, temizlemeden, temiz olduğundan iyice emin olmadan yememek olmalı.
* Salata ve benzeri çiğ yiyecekleri ev dışında özellikle ayaküstü gıda tüketilen yerlerde yememeli, yiyeceklerin yanına eklenen garnitür çiğ sebze ve meyvelerden uzak durmalıyız.
* Sebze ve meyvelerin çiğ olarak kullanıldığı hazır paketlenmiş yiyeceklerin (meyve salataları, hazır salatalar gibi) ikinci bir uyarıya kadar tüketmemeliyiz.
* Et ve süt ürünlerinde bulaşmada etkili olabildiği için et ve sütle yapılan ürünlerin çiğ tüketilmemesine dikkat etmeliyiz.
* Özellikle etle yapılan çiğ köfte ve sebzeler önemli bir risk oluşturabileceğini unutmamalıyız.
* Ve tabii ki el temizliğiyle mutfak hijyenini azami düzeye çıkarmak da önemli noktalar.
* Ellerimizi yıkamadan sofraya oturmamalı, el yıkama işini de usule uygun ve dikkatle yapmaya özen göstermeliyiz.
Tedavisi zor
EHEC salgınına neden olan koli basilinin en güçlü antibiyotiklerle bile tedavisi zor, yani bildik antibiyotiklere dirençli bir mikropla karşı karşıyayız. Bu bakteri nedeniyle ortaya çıkan HÜS’nin tedavisi için de net ve açık bir yöntem bulunmuş değil. Şimdilik önerilen bir ilaç var (Eculizumab) ama hali hazırda çok nadir görülen başka bir bağışıklık hastalığının tedavisinde kullanılan bu ilaç çok ama çok pahalı. İlaç şimdiye kadar üç HÜS vakasında kullanılmış ve mükemmel sonu vermiş. Ama yukarıda da belirttiğim gibi oldukça pahalı ve bu hastalıkta kullanımı henüz onaylanmamış bir molekül olduğu için çekinceli davrandırıyor. Almanya’da da salgın sonrasında sekiz HÜS hastası bu ilaçla tedavi edilmiş ve uzun dönemli sonuçları bilinmediği için Alman doktorlar da Eculizumab’a temkinli yaklaşıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder